Şeyh Sadi - i Şirazi

Bilinen adıyla Şeyh Sadî-i Şirazî, 1193 yılında İran'ın Şiraz kentinde doğmuştur. Asıl adı Muslihittin Sadî'dir. Diğer bir kaynağa göre asıl adı Ebu Abdullah Müşerrifiddin bin Muslih el-Şirazî'dir. Ebu Bekir bin Zengi'ye olan sevgisinden dolayı Sadî mahlasını kullandığı da çeşitli kaynaklarda yer almaktadır. Gençliğini okumak ve Doğu ülkelerini gezmekle geçiren Sadî-i Şirazî, olgunluk döneminde, koşuk biçiminde yazdığı küçük hikayelerini "Bostan" adıyla 1257 yılında; düzyazı olarak kaleme aldığı küçük hikayelerden oluşan kitabı "Gülistan"! da 1258 yılında yayımladı. En ünlü eserleri bunlardır. Diğer eserleri ise "Pendname", "Risalet", "Kasaid Marasi", "Tayyibat", "Badaye", "Gazaliyat-ı Kadim" ve "Kavatim"dir. 1292 yılında yitirdiğimiz Sadî'nin Bütün eserleri "Külliyat-ı Sadî" adı altında toplanmıştır. Kaside, gazel, özdeyiş, ağıt, öğüt, mizahi şiir, nükteli söz türlerinde yazan Sadî-i Şirazî, dünyaya hümanist bir açıdan bakan, tasavvufi idealizme ve ılımlı kaderciliğe bağlı ahlakçı bir düşünür olarak görünür yapıtlarında. İnsanın an ve karakter ikilemini çeşitli örneklerle kaleme alırken yukarıda sözünü ettiğimiz yazın türlerinden yararlanır. Bu da öğretici yanının ön planda olmasından ileri gelmektedir. İbrahim Ülger, 'Işığın Kaynağı Doğu' ana başlığını verdiği dizinin üçüncüsünde İranlı şair ve yazar Şeyh Sadî-i Şirazî'yi bütün yönleriyle bize aktarmakta ve bu yapıtıyla onu tanımamızı sağlamaktadır.